Oma de Man

‘Waardigheid’                                                                              

‘Mevrouw de Man’, zei te toen ze de telefoon opnam.
-‘Mevrouw de Man?...Mevrouw de Man….?
Maar wie bent U dan?’

‘Ik was de vrouw en vriendin van twee goede mannen.
De moeder van vijf jongens en een meid .
En mijn familie werd met maar liefst achttien kleinkinderen uitgebreid.
Die op hun beurt, twaalf nazaten nalaten.
Ik was hun mama, oma, omama.
En trots op ieder kind van kind van kind.’

---

-‘Maar Mevrouw de Man, waar begon dat dan?’

‘Het begon in Semarang, Indonesië
Mijn bijnaam was Adee,
ik was de jongste van de drie.
Ik had fijne jonge jaren:
Bevoorrecht, onbevangen, onbevreesd,
het is de meest onschuldige periode in mijn leven geweest.

Maar aan die onschuld kwam een einde,
tijdens een alledaags uitje om
werd ik aangehouden door een soldaat van vreemde komaf,
het moment dat voor mij de oorlog begon.

Mijn vrijheid werd me afgenomen.
Gevangen gezet in een kampong.
Het is onmenselijk wat me toen is overkomen.

In mijn barak was ik zaal oudste.
Verantwoordelijk voor het verdelen
van de schaarste kom met rijst,
vermengd met stukjes glas en steen.
We waren met zovelen.
Er was nooit genoeg voor iedereen.
We hebben echte honger geleden.
Vrouwen werden ziek,
vermagerde tot op het bot,
maar wat mij heeft doen overleven
Is mijn diep geloof in God.

En hoop.

Ik hield hoop dat na het zien van het wreedste in een mens
ik tot het meest attente in staat zou kunnen zijn.

En na die pijn… na die oorlog…
Werd ik bevrijd
door de liefde.

En toen kwam het er dus van:
Ik werd Mevrouw de Man.’

--------

‘Dag Katja, met Oma’ zegt ze wanneer ze mij eens belt,
en na wat chitchat wordt de vraag gesteld:
-Want na het krijgen van mijn verjaardags-kado-bon
Verheugt ze zich enorm op museumbezoek en lunch bij Pilkington.-

‘Wanneer schikt dat dan, Oma de Man?’

We bewonderen de 'Tuin der Lusten'
In het centrum van Hyronimus Bosch.
Daarna gaan we heerlijk rusten
en praten er op los.

Zij die eerst zo ondoordringbaar leek
Is niet dezelfde als waar ik nu mee spreek.

Zij praat over haar jeugd, het jappenkamp en hoe ze mijn opa heeft ontmoet.
Over de bootreis die dertig dagen duurde, en hoe ze in Nederland werd begroet.
Ze praat over het moederschap, het geloof en de waarden waarmee ze leeft.
Over haar medeleven met de zieken
en de vriendinnen die ze heeft.

Ze is een geboren verhalenvertelster.
En bij elk woord hang ik aan haar lip.
Krijg ik meer inzicht in haar leven.
Meer begrip..
Ja.. meer begrip.

Ik observeer haar nog beter:
Ze is gracieus en beeldschoon
en de kracht in haar ogen
Is mysterieus ongewoon.

Ik zie en besef, wat me intrigeert – al die tijd:
Ze heeft overwonnen
met behoud van haar waardigheid.

Het  is haar waardigheid die mij inspireert.